'Regression to the mean', de wet van Galton

Een tijd geleden sprak ik hier over tweedehandsboeken op het internet.
Vandaag ben ik eens op een van die links gaan zoeken naar een boek.
Als je op http://www.antiqbook.com/books/speedsearch.php
‘Galton’ als auteur opgeeft, en ‘ Hereditary Genius’ als boektitel,
dan is het onderstaande een van de resultaten:

------------------------------------------------------------------------------------------------
GALTON, FRANCIS, Hereditary Genius: An Inquiry into Its Laws and Consequences.
London: Macmillan and Company, 1869. First edition. 8vo. . Publisher's gilt stamped cloth, inner hinge mended. Provenance: Ashley Montagu. Garrison-Morton 226; Waller 15950. ¶ The best-known work by the thinker who actually coined the word "eugenics." Galton's book is an investigation into the inheritance of talent and genius, whether intellectual, artistic, or athletic. "He found strong evidence of inheritance. Upholders of the rival nurture-not-nature theory atttacked the work, on the grounds that the children of gifted and successful parents are environmentally favoured; but even when allowance was made for this truth, Galton's contention could not be wholly denied. One outcome of the investigation was a conviction in many people's minds - and particularly deeply in Galton's own mind - that a eugenics program to foster talent and healthiness and to suppress sickliness was a sine qua non in any society that wishes to maintain, let alone promote, its quality and status." - DSB USD 750.00 [Appr.: EURO 629.5 £UK 426.75 JP¥ 85641] [USA:] James Cummins Bookseller. Book number: 52641
------------------------------------------------------------------------------------------------

De afgelopen week hebben we ons binnen onze werkgroep verdiept in de ‘Wet van Galton’. En alhoewel die materie me aanvankelijk heel erg afschrok (vooral vanwege het stukje ‘statistiek’ dat er bij komt kijken), ben ik deze uiteindelijk toch wel zeer erg boeiend gaan vinden.
Vandaar dat ik me dan bij zo’n boek ook afvraag wie nu uiteindelijk de eigenaar is (gaat worden) van dit originele meesterwerk uit 1869…
Zou het gekocht worden door iemand die gewoon maar heel oude, waardevolle boeken wil verzamelen, of zou het gekocht worden door iemand met een passie voor het werk van Galton?...
(moest ik nu die 7.500.000 euro gewonnen hebben met Euro Millions, afgelopen vrijdag, dan zou ik serieus overwegen om dit boek te kopen)

Galton zelf was eigenlijk een ontzettend boeiende figuur:
Hij had een graad in wiskunde, ging op ontdekkingstocht naar Afrika, creëerde de eerste weerkaarten, ontdekte dat de vingerafdruk een heel erg persoonlijke identificatie is, was diegene die de discussie tussen ‘nature and nurture’ op gang trok, maar hij was vooral de man die de befaamde ontdekking deed in statistiek, namelijk de ‘regressie naar het gemiddelde’ ('regression to the mean').
Deze wordt zeer dikwijls aangewend in verband met de betrouwbaarheid van cijfers bij het hertesten van bepaalde personen, maar deze wet is evenzeer valabel in verband met testresultaten over de generaties heen, en daar was het ons om te doen.

De wet van Galton zegt
"numerous heritable traits, including height and intelligence, exhibited regression to the mean - meaning that extreme inherited results tended to move toward average results in the next generation"

Met betrekking tot intelligentie gaat men er dikwijls van uit dat deze in zeer grote mate erfelijk is, en dat dus zeer intelligente kinderen (norm op WISC-test: IQ>130) automatisch zeer intelligente ouders hebben.
Natuurlijk is dat dikwijls het geval, maar er zit ook een ‘keerzijde’ aan de ‘regressie naar het gemiddelde’:
want deze wet stelt dat in elke nieuwe generatie de uiterste waarden herleid zullen worden tot het gemiddelde (en omgekeerd).
Concreet wil dat zeggen dat intelligente ouders niet altijd even intelligente kinderen hebben
(of dat minder intelligente ouders niet altijd minder intelligente kinderen hebben).
Dus: de meeste hoogbegaafde kinderen komen niet voort van ouders die ook hoogbegaafd zijn, maar wel van ouders die een eerder gemiddelde intelligentie hebben.
Want tenslotte vormt deze groep 80% van de bevolking! En als 10% van die 80% zeer intelligent is, dan zijn dat, in absolute getallen, veel meer mensen dan 50% van 2.5% van de bevolking.

Lijkt simpel, maar voor sommige mensen is dit toch nog vrij verrassend, ook al werd deze ontdekking reeds in 1869 gedaan!