De vrouw die opstond door te blijven zitten...

Er was eens… Rosa Lee Parks.
Zegt die naam je niks? Toch is zij een hele Grote Dame!

We schrijven 1955. Sinds de Amerikaanse Burgeroorlog was de segregatiewetgeving van kracht. Gevolg daarvan was dat de zwarten in het zuiden van de Verenigde Staten apart moesten blijven van de blanken, en dit in het openbaar vervoer, restaurants en op openbare gelegenheden. In het noorden konden de zwarten geweerd worden uit woonwijken en kregen zij bepaalde jobs niet.
Rosa Parks was dus de zwarte dame die in 1955 haar plaats in een bus weigerde af te staan aan een blanke man, en die daarmee de aanzet gaf tot de moderne Amerikaanse burgerrechtenbeweging. En zij is gisteren, op de gezegende leeftijd van 92 jaar, in haar woonplaats Detroit overleden.

Rosa Parks werd op 4 februari 1913 geboren in Tuskegee (Alabama). Door ziekte in de familie kon zij haar middelbare school niet afmaken. Nadat zij in 1932 getrouwd was met Raymond Parks moedigde hij haar aan alsnog een diploma te halen, wat zij in 1934 deed. Hij stimuleerde haar ook actief te worden in de NAACP. Rosa werkte als naaister in Montgomery (Alabama), en was actief in de locale afdeling van de NAACP (Nationale Bond voor de Emancipatie van Gekleurde Mensen), toen zij op 1 december 1955 in de bus zat, en een blanke man haar zitplaats opeiste. Parks weigerde, hoewel de blanke man de wet aan zijn zijde had. Eerder dat jaar waren al twee andere zwarte vrouwen voor een zelfde weigering gearresteerd, maar Parks was de eerste die de gevangenis in ging. Ze vertelde later haar daad te hebben gesteld omdat ze vond dat ze het recht had te worden behandeld als ieder ander.
Parks arrestatie leidde tot een storm van protest en er werd een boycotactie georganiseerd door de toen nog onbekende dominee Martin Luther King, die later als voorvechter van de burgerrechten de Nobelprijs zou krijgen. Meer dan een jaar lang weigerde de zwarte bevolking van Montgomery gebruik te maken van de bus. In 1964 werd dankzij de door Parks in gang gezette beweging de ‘Wet op de Burgerrechten’ aangenomen, die rassenscheiding in openbare gelegenheden verbood.
Na haar verzetsdaad werd Parks bedreigd en lastig gevallen en kon zij geen werk meer krijgen in Montgomery. In 1957 verhuisden zij en haar man naar Detroit. Daar werkte zij van 1965 tot haar pensionering in 1988 voor de Democratische Afgevaardigde John Conyers. Ze werd in haar nieuwe woonplaats met respect behandeld en ontving in de loop der jaren vele onderscheidingen. In 2000 werd in Detroit de Rosa Parks Bibliotheek en Museum geopend. In het museum staat een bus uit 1955 en wordt een video getoond met de scène die aan Parks arrestatie vooraf ging.
,,Gaat u nog opstaan?'' vraagt de buschauffeur. Parks: ,,Nee''. De chauffeur: ,,Dan, bij God, zal ik u laten arresteren.'' Parks: ,,Doet u dat maar.''

Een korte biografie kan je vinden op
http://www.achievement.org/autodoc/page/par0bio-1
En héél veel info op het Rosa Parks portaal:
http://www.e-portals.org/Parks/